ویتامین B8 چیست؟
ویتامین B8 که معمولاً به عنوان اینوزیتول (Inositol) شناخته میشود، یکی از ترکیبات شبه ویتامینی است که به طور طبیعی در بدن ساخته شده و در برخی مواد غذایی نیز یافت میشود. اگرچه به طور رسمی در گروه ویتامین های B طبقه بندی نمیشود، اما به دلیل نقش مهمش در متابولیسم و سلامت بدن، اغلب جزئی از این خانواده در نظر گرفته میشود.
فواید ویتامین B8 برای بدن
کاهش اضطراب و افسردگی: اینوزیتول با تأثیر بر سیستم عصبی و تنظیم انتقال دهنده های عصبی مانند سروتونین و دوپامین، به بهبود خلق و خو کمک میکند.
درمان اختلالات وسواس فکری-عملی (OCD) و پانیک: مطالعات نشان دادهاند که دوزهای بالای اینوزیتول (حدود ۱۲–۱۸ گرم در روز) میتوانند مانند داروهای ضدافسردگی عمل کنند.
تنظیم قند خون و کمک به دیابت و مقاومت به انسولین
بهبود حساسیت به انسولین: اینوزیتول به ویژه برای افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلیکیستیک (PCOS) یا دیابت نوع ۲ مفید است.
پیشگیری از عوارض دیابت: ممکن است از نوروپاتی دیابتی (آسیب عصبی ناشی از دیابت) جلوگیری کند.
کمک به درمان سندرم تخمدان پلیکیستیک (PCOS)
تنظیم هورمون ها: اینوزیتول (به ویژه فرم مایو-اینوزیتول و دی-کایرو-اینوزیتول) به کاهش سطح تستوسترون، بهبود تخمکگذاری و تنظیم قاعدگی کمک میکند.
کاهش علائم PCOS: مانند آکنه، رشد موهای زائد (هیرسوتیسم) و چاقی.
تقویت باروری در زنان و مردان
بهبود کیفیت تخمک گذاری در زنان. افزایش تحرک اسپرم در مردان.
سلامت کبد و پیشگیری از کبد چرب
کاهش تجمع چربی در کبد (بیماری کبد چرب غیرالکلی). بهبود عملکرد آنزیمهای کبدی.
بهبود سلامت پوست و مو
کاهش آکنه (به ویژه در افراد مبتلا به PCOS). تقویت رشد مو و جلوگیری از ریزش موی هورمونی. اگر میخواهید فواید مصرف قرص کوکونات کلاژن را بدانید مقاله آن را مطالعه کنید.
حمایت از سلامت مغز و اعصاب
کاهش علائم اختلال دو قطبی در برخی مطالعات. حفاظت عصبی و کمک به بهبود عملکرد شناختی.
کمک به خواب بهتر
اینوزیتول ممکن است با کاهش اضطراب، کیفیت خواب را بهبود بخشد.
منابع طبیعی اینوزیتول
- میوه ها (پرتقال، طالبی، هلو)
- حبوبات (لوبیا، نخود)
- غلات کامل (سبوس گندم، جو)
- مغزها و دانه ها (بادام، کنجد، تخمه کدو)
- جگر و گوشت قرمز
چه افرادی باید اینوزیتول مصرف کنند؟
مصرف اینوزیتول (ویتامین B8) میتواند برای افراد خاصی بسیار مفید باشد، به ویژه کسانی که با مشکلات متابولیک، هورمونی یا روانی دست و پنجه نرم میکنند. در ادامه، گروه هایی که بیشترین benefit را از مصرف اینوزیتول میبرند، شرح داده شده است.
- افراد مبتلا به اختلالات روانی و اضطراب
- افراد با مشکلات متابولیک و دیابت
- کسانی که مشکلات باروری دارند
- افراد با مشکلات پوست و مو
- بیماران با اختلالات گوارشی
- زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلیکیستیک (PCOS)
- کسانی که کمبود اینوزیتول دارند (نادر اما ممکن است)
چه افرادی باید با احتیاط مصرف کنند؟
- بارداران یا شیردهان (فقط تحت نظر پزشک).
- افراد با فشار خون بسیار پایین (اینوزیتول ممکن است فشار خون را کمی کاهش دهد).
- کسانی که داروهای روانپزشکی (مثل SSRI) مصرف میکنند (تداخل احتمالی).
کمبود ویتامین B8 چه عوارضی دارد؟
کمبود ویتامین B8 (اینوزیتول) اگرچه نادر است، اما میتواند عوارض قابل توجهی بر سلامت جسم و روان داشته باشد، زیرا اینوزیتول در عملکردهای متابولیک، عصبی و هورمونی نقش کلیدی ایفا میکند. در ادامه، مهمترین عوارض کمبود اینوزیتول را بررسی میکنیم.
اختلالات روانی و عصبی
افزایش اضطراب و حملات پانیک: اینوزیتول در تنظیم انتقال دهنده های عصبی (مثل سروتونین و دوپامین) مؤثر است و کمبود آن ممکن است تعادل این مواد را مختل کند.
افسردگی: کاهش سطح اینوزیتول با اختلالات خلقی مرتبط است.
بیخوابی: اختلال در تولید پیام رسان های عصبی تنظیم کننده خواب.
مشکلات متابولیک
افزایش مقاومت به انسولین: کمبود اینوزیتول ممکن است خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ یا تشدید علائم PCOS را افزایش دهد.
چاقی یا افزایش وزن غیرقابل توضیح: به دلیل اختلال در متابولیسم چربی ها و قندها.
اختلالات هورمونی (به ویژه در زنان)
بینظمی قاعدگی: کمبود اینوزیتول میتواند تخمک گذاری را مختل کند.
تشدید علائم سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS): مانند آکنه، رشد موهای زائد و کیست تخمدان.
مشکلات پوست و مو
ریزش مو: اینوزیتول در سلامت فولیکول های مو نقش دارد.
خشکی پوست، اگزما یا درماتیت.
آکنه هورمونی: به ویژه در زنان با عدم تعادل هورمونی.
اختلالات گوارشی
یبوست: اینوزیتول در عملکرد صحیح عضلات روده نقش دارد.
سندرم روده تحریک پذیر (IBS).
خستگی مزمن و ضعف عضلانی
کمبود اینوزیتول ممکن است به کاهش تولید انرژی در سلول ها منجر شود.
مشکلات بینایی (در موارد شدید)
اختلال در عملکرد عصب بینایی به دلیل نقش اینوزیتول در سلامت غشای سلولی.
چه کسانی در معرض کمبود اینوزیتول هستند؟
- افراد با رژیم غذایی فقیر از میوه ها، حبوبات و غلات کامل.
- بیماران مبتلا به دیابت یا مقاومت به انسولین (نیاز بدن به اینوزیتول افزایش مییابد).
- زنان با سندرم تخمدان پلیکیستیک (PCOS).
- افراد تحت استرس مزمن (استرس ذخایر اینوزیتول را کاهش میدهد).
- مصرف کنندگان الکل یا سیگار (جذب و سنتز اینوزیتول را مختل میکنند).
راه های تشخیص کمبود اینوزیتول
آزمایش خون مستقیم برای سطح اینوزیتول چندان رایج نیست، اما پزشکان معمولاً بر اساس علائم بالینی (مثل اضطراب، مقاومت به انسولین یا PCOS) و پاسخ به مکمل یاری، کمبود را تشخیص میدهند.
درمان و پیشگیری از کمبود
مصرف غذاهای غنی از اینوزیتول: میوه ها (پرتقال، طالبی)، حبوبات، غلات کامل، مغزها و جگر.
مکمل های اینوزیتول: دوز معمول: ۵۰۰–۲۰۰۰ میلیگرم در روز. برای شرایط خاص (مثل PCOS یا اضطراب): تا ۴۰۰۰ میلیگرم روزانه.
پرهیز از الکل و استرس مزمن.
نحوه مصرف مکمل اینوزیتول
- دوز معمول: ۵۰۰–۲۰۰۰ میلیگرم در روز.
- برای PCOS/اضطراب: گاهی تا ۴۰۰۰ میلیگرم در روز تجویز میشود.
- فرم های رایج: پودر یا کپسول (مایو-اینوزیتول مؤثرتر است).
عوارض جانبی نادر: مصرف زیاد ممکن است باعث تهوع، اسهال یا سرگیجه شود.
کمبود شدید اینوزیتول نادر است، زیرا بدن قادر به سنتز آن است. با این حال، استرس، بیماری های متابولیک یا رژیم غذایی نامناسب میتوانند سطح آن را کاهش دهند. اگر علائمی مانند اضطراب غیرقابل کنترل، ریزش موی شدید یا بینظمی هورمونی دارید، با یک پزشک مشورت کنید.
شرکت داروپرداز ورسک با هدف تامین مواد اولیه دارویی مورد نیاز کارخانجات داروسازی برداشته و در حفظ اشتغال پایدار و توسعه و گسترش تولیدات داخلی نقش آفرینی نموده است. برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید باما تماس حاصل نمایید.
